Đặc sản Sá Sùng tại đảo Cô Tô

Đi tour du lịch Cô Tô, ai cũng muốn thìn thấy con sá sùng. Sá sùng là một trong những hải sản quý hiếm của người Cô Tô. Từ ngày xưa, sá sùng được khai thác để làm cống vật cho triều đình. Chỉ có những người giàu có mới đủ điều kiện sử dụng.

Sá sùng Cô Tô là loài thân mềm chỉ sống ở các bãi cát ven biển có thủy triều lên, xuống tạo ra các đọi cát. Chúng có hình thù tương tự như một con giun khổng lồ, trong những hang đá, khe cát ở tận đáy biển sâu từ 10 đến 30m. Khi còn tươi, sá sùng có độ dài khoảng 5 đến 10 cm, cá biệt có con dài tới 15–40 cm, đường kính 20cm. Khi được bắt lên khỏi mặt biển, chúng cuộn mình lại, tròn như quả bóng, cái miệng bé giống lỗ van bơm hơi

Theo Đông y, sá sùng được sử dụng như một vị thuốc cường dương, tăng sinh lực. Chúng có thể dùng để điều chế thành thuốc bằng cách ngâm nước muối, luộc chín, căng ra phơi khô. Muốn ăn lại thì mang luộc lần nữa rồi cắt thành từng đoạn nhỏ nấu với thuốc Bắc hoặc bỏ vào bụng gà ác hầm nhừ rồi ăn.

thêm nữa, sá sùng còn được sử dụng cả lúc còn tươi ( nấu canh, xáo ) hay khô ( rang ). Trong nồi phở truyền thống người Hà Nội và Nam Định, để làm ngọt nước dùng, ngoài ninh xương bò, người ta còn cho thêm sá sùng hoặc tôm nõn. Do đặc điểm trên, sá sùng  Cô Tô là loài hải sản quý kinh tế cực cao, nhưng bây giờ do đánh bắt nhiều nên số lượng đã giảm nhiều. Mùa khai thác sá sùng tại Cô Tô thường từ tháng 3 đến tháng 7, ngư gia thường bắt sá sùng khi nước biển rút, đem về phơi khô. Kỹ thuật làm sạch cũng khá phức tạp, nếu không sẽ có cả cát lẫn trong người con sá sùng. Vì thế giá của sá sùng thành phẩm rất đắt: 1 kg sá sùng Cô Tô khô bình thường giá trị gần bằng 1 chỉ vàng.

Muốn xem bắt sá sùng, khách du lịch sẽ phải dậy sớm và đi xe ôm hoặc xe lam tớii bãi bồi. Nước biển lúc sáng rút ra xa để lại trên bãi biển những vết ngoằn nghoèo bởi sá sùng để lại. Chẳng ai thấy chúng bò bao giờ, bởi khi mặt trời chưa lên, sá sùng đã rúc sâu dưới cát, càng nắng to chúng càng rúc sâu hơn